| Kaat en Tijhuis Orgelmakers Neringstraat 8 | 8263BG Kampen | tel: 038 - 33 33 797 | info@kaatentijhuisorgelmakers.nl |
 2010
Nieuwendam, Nieuwendammer kerk (Amsterdam-noord)Op zaterdag 23 oktober om 20.00 uur zal de officiële overdracht
van het orgel plaatsvinden Video restauratie orgel. Zie http://www.nieuwendammerkerk.nl/actueel.html Voor een beschrijving van kerk en orgel zie ook Reliwiki
Het instrument in de huidige staat is vervuild en vraagt om groot onderhoud. Technisch zijn er een aantal punten die verbeterd, gerepareerd of gerestaureerd moeten worden. Uitgangspunt bij de uit te voeren werkzaamheden is te komen tot een kwalitatieve instandhouding van techniek en klank. Laatstgenoemde aspect wordt nu belemmerd door een opeenhoping van stof en gruis door toedoen van herstelwerkzaamheden aan het kerkgebouw in de afgelopen jaren. Alleen door een goed herstel kan dit instrument bewaard blijven voor het nageslacht. Dispositie:
Tremulant Uitgangspunt voor de restauratie is het herstel van de oorspronkelijke toestand waarin Hoffmeyer het instrument in 1849 heeft opgeleverd, met behoud van de toevoegingen van Fonteyn en Gaal in 1978. Allereerst gaat het om schoonmaak na stucwerkzaamheden en afregeling van de mechaniek en terugplaatsen van pijpwerk, zodat het instrument goed bespeelbaar gaat worden. Daarna herstel van de intonatie en het klankbeeld van 1849. In de derde plaats herstel van schilderwerk in de originele kleur, (wordt nog overwogen) . Om een goede restauratie te kunnen uitvoeren is een algehele demontage noodzakelijk, zodat de verschillende onderdelen goed kunnen worden gerestaureerd: De orgelkas is zodanig bevestigd aan o.a. balustrade en vloer dat demonteren veel schade met zich meebrengt. De kas zal daarom niet worden gedemonteerd. De originele ornamentiek is in zijn geheel nog aanwezig. Onderhoud is noodzakelijk, omdat enkele delen uit elkaar vallen. Daarnaast is het noodzakelijk gescheurde onderdelen te repareren en te behandelen tegen worm. De orgelkas is door de jaren heen verschillende keren overgeschilderd en is nu duidelijk aan een grote beurt toe. De oorspronkelijke kleurstelling is op belangrijke punten veranderd. Om dit instrument weer zijn oorspronkelijke uitstraling te geven is een grondige aanpak noodzakelijk. Windladen zijn in een orgel de belangrijkste onderdelen. Als het gaat om speelaard en klanktechniek zijn dit de onderdelen waar het op aan komt. Daarnaast is het zo dat wanneer er storingen in deze windladen optreden, deze zeer moeilijk te repareren zijn, omdat zo een storing eenvoudigweg niet bereikbaar is. In het verleden is er al heel wat geknutseld aan deze laden, helaas niet altijd even vakkundig. Op de bovenkant van de lade is een masonite plaat aangebracht. De onderzijde is nu voorzien van leer, dit leer moet vernieuwd worden. Om een goed functioneren te waarborgen moeten de laden zorgvuldig worden gerestaureerd. Er zijn aan de onderzijde van de stokken verende afdichting toegepast. Deze worden verwijderd. De afdichtingen zijn ingeboord in de stok, deze boringen zullen gestopt worden met eiken, waarna de normale boring weer wordt aangebracht. De klavieren zijn origineel maar wel behoorlijk versleten. Dit is gezien de leeftijd een normale slijtage. Om deze klavieren weer optimaal te krijgen zal het versleten en loszittende toetsbeleg vervangen of opnieuw verlijmd moeten worden. Daarvoor moet al het beleg worden gecontroleerd op een goede verlijming. De bakstukken en aanslaglijsten zijn door de tijd gehavend geraakt. Ook dit is weer goed te restaureren. Het speelmechaniek is in aanleg nog origineel. Er zijn in het verleden reparaties uitgevoerd, maar nergens is er ingrijpend iets gewijzigd. Wel is er slijtage en vervuiling. Daarnaast is ontregeling ontstaan door verzakking van de constructie of de vloer. Wat opvalt is de degelijke en eenvoudige aanleg van de registermechanieken. Voor het overgrote deel is deze origineel, op enkele kleine wijzigingen na. Het geheel ziet er nog betrouwbaar uit en functioneert redelijk. Er is bij een enkele register wat meer speling ontstaan dan wenselijk zou zijn, maar dit is nergens dramatisch. Door de geschiedenis heen heeft het pijpwerk diverse grote en kleine wijzigingen in de intonatie ondergaan. Veel pijpwerk spreekt daardoor niet (meer) goed aan. Veel van de oorspronkelijke intonatie is verloren gegaan en mist daardoor alle glans die het wel degelijk in zich heeft. Het is van essentieel belang om deze wijzigingen op te sporen. De orgelmaker zal in samenwerking met de adviseur dhr. H. Verhoef, in een onderzoekfase hierin meer duidelijkheid moeten krijgen. Een historische beschrijving vindt u onder de volgende link: http://home.kpn.nl/peter.rigter/ Onderstaand een kleurvoorstel, uitvoering hiervan wordt in overweging genomen.  Foto's van de restauratie Medio oktober
Medio september
Eind augustus 2010
Medio augustus 2010
Medio juni 2010
Eind mei 2010
Eind mei 2010
Foto's door Wieger van Asperen op 10 mei 2010
Foto's van de restauratie
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
;
 |
 |